Bebasan, Paribasan, lan Saloka

Bebasan, Paribasan, lan Saloka

1.    Bebasan

Bebasan yaiku unen-unen kang gumathok, ajeg panganggone, ngemu rasa pepindhan, dene sing dipindhanake pakarti utawa kaanan wong.

Tuladha :

a.     Ancik-ancik pucuking eri.

Tegese   : nyambut gawe tansah minggrang-minggring wedi yen luput.

b.    Kebo lumumpat ing palang.

Tegese   : ngadili prakara ora nganggo wewaton (pathokan ukum)

c.     Diwenehi ati ngrogoh rempela.

Tegese   : wis diwenehi sethithik, malah njaluk luwih akeh.

2.    Paribasan

Paribasan yaiku unen-unen kang gumathok, ajeg panganggone, lan tegese wantah.

Tuladha :

a.     Becik ketitik ala ketara.

Tegese   : becik lan ala bakal ketara ing tembe burine.

b.    Gayuk-gayuk tuna.

Tegese   : samubarang kang dikarepake ora bisa keturutan.

c.     Rukun agawe santosa, crah agawe bubrah.

Tegese   : kerukunan ndadekake kasantosan, congkrah ndadekake karusakan.

3.    Saloka

Saloka yaiku unen-unen kang gumathok, ngemu surasa pepindhan, dene pepindhan mau tumrap wong lan kaanan utawa pakartine.

Tuladha     :

a.     Ora ganja ora unus.

Tegese   : wong kang ala rupane uga ala atine.

b.    Ngalem legine gula.

Tegese   : ngelembana kapinteran lan kaluwihane wong kang pancen pinter utawa linuwih.

c.     Sedhekep ngawe-awe.

Tegese   : wis ninggalake tumindak ala, nanging ing batin isih kepengin nglakoni tumindak ala maneh.